حاکمیت آموزشی نیاز آموزش پزشکی امروز

حاکمیت آموزشی یک مسئله اصلی سیاست در قرن بیست و یک می باشد. حاکمیت به یک اهرم بسیار مهم در بهبود کیفیت در تمام جنبه های آموزش عالی تبدیل شده است به طوریکه با استفاده از دادن اختیارات بیشتر و پاسخگویی مسئولانه تر سعی در ضمانت کیفیت در سراسر دنیا دارد. یک حاکمیت خوب به عنوان یک نقطه ورودی می تواند به بالاترین عملکرد سازمانی در ارائه خدمات آموزشی کمک نماید. با وجود ضرورت و اهمیت حاکمیت آموزشی در پیشبرد اهداف آموزشی نظام آموزشی، مقالات چندانی در این خصوص وجود ندارد. متن پیش روی با استفاده از کلیدواژه­های حاکمیت آموزشی و حاکمیت آکادمیک، اصول و عناصر حاکمیت آموزشی از پایگاه های معتبر به صورت فارسی و انگلیسی تهیه شده است. در این مقاله، مفاهیم بنیادی و مراحل حاکمیت آموزشی در آموزش پزشکی با زبانی ساده و کاملاً کاربردی برای استفاده استادان علوم پزشکی توضیح داده      می شود. دانشگاه ها برای حفظ کیفیت آموزشی، مشارکت در تولید علم، کسب رتبه مناسب در دنیا، جلب دانشجویان خارجی و دستیابی به منابع مالی نیاز به تغییر روشهای سنتی مدیریت و تطابق با تغییرات دارند. علیرغم محدودیتهای مدل فرهنگی، عدم توانایی پاسخگویی مدل های سنتی به نیازهای آموزشی باعث می شود تا جنبه های دیگر مدیریت با عنوان حاکمیت مورد توجه قرار گیرد. که بتواند جوابگوی چالشهای دنیای آموزش امروز باشند؛ در نتیجه می توان با دادن اختیارات بیشتر و پاسخگویی مسئولانه تر نظام آموزش عالی را که عمدتاً سلسله مراتبی است، به الگویی مناسب با شرایط جامعه دست یافت(1). یک حاکمیت خوب به عنوان یک نقطه ورودی می تواند به بالاترین عملکرد سازمانی در ارائه خدمات آموزشی کمک نماید. در آموزش عالی حاکمیت بر قوانین و مکانیزم هایی اشاره می کند که ذینفعان مختلف تصمیم گیری را در رابطه با چگونگی پاسخگویی تحت تاثیر قرار می­دهد. به بیانی دیگر حاکمیت شامل چارچوبی است که در آن یک موسسه اهداف خود را به شیوه ای منسجم و یکپارچه دنبال می کند. اما مدیریت آموزشی اشاره به اجرای مجموعه ای از اهداف قصد شده در یک موسسه آموزش عالی با توجه به اهداف اولیه دارد. نویسندگان متعددی نشان دادند که حاکمیت آموزشی باید به توسعه ارائه مراقبت های بهداشتی به عنوان سازمان یادگیری، که در آن یادگیری مداوم در سطح فردی و تیم یکی از ویژگی های کلیدی بهبود خدمات و تغییر و تحول می باشد کمک کند(3و2). کلمه حاکمیت ریشه در یونان باستان دارد و به معنای سکاندار، راننده یا مدیر در تمدن های متوالی اشاره به اعمال قدرت کنترل و تصمیم گیری دارد(4). درپژوهشی نیز با استفاده از مفهوم فرمان و کنترل به تشریح مفهوم حاکمیت پرداخته شده است(شکل شماره1). براین اساس بین حاکمیت و فرمان داری و کنترل هم پوشانی کمی وجود دارد. اما حاکمیت مفهومی جامع تر از کنترل و فرمان دارد (5). از نقاط قوت این روش می توان به استفاده از نیروهای بالقوه علمی وعملی گروه در جهت ارتقاء اهداف آموزشی تدوین شده و تمرین و ممارست بدون استرس فراگیر بر روی یک بیمار فرضی اشاره کرد. اما این روش نقاط ضعفی هم دارد مانند امکان عدم احاطه کامل دستیار به بیمار مطرح شده وعدم توانایی دستیار در اداره کلاس و ایجاد بی نظمی که البته با حضور –نه چندان فعال- استاد قابل رفع یا تعدیل می باشد.